“Door goed te luisteren en mijn oordeel opzij te zetten, worden gesprekken beter.”

Hugo Paans | Ondernemer
 
Met zijn bedrijf ErfGoed, wereldwijd koploper op het gebied van de ontwikkeling en aanleg van teeltvloeren en watersystemen in de tuinbouw, helpt Hugo Paans telers om plantjes op een natuurlijke manier te laten groeien. Ook is hij eigenaar van Van der Laan Koeltechniek, dat zich richt op koel- en klimaatsystemen. Dit voorjaar rondde hij bij het ADR Instituut zowel de Beroepsopleiding (Legal) Mediator als de training Excellent Onderhandelen Verdieping af. In dit interview vertelt hij wat hem dat heeft gebracht.

Filosofie van groei

“Als ondernemer dacht ik altijd al: als je goed zorgt voor planten, dan groeien ze vanzelf. Dat geldt net zo goed voor mensen.” Die filosofie zegt veel over de manier waarop Hugo Paans in zijn werk staat. Hoewel hij dagelijks opereert in een technische, resultaatgerichte omgeving, gelooft hij dat mensen pas echt tot bloei komen als je je in hen verdiept en begrijpt wat ze nodig hebben. “Het is eigenlijk net als bij onze teeltvloeren: zorg voor de juiste omstandigheden en het juiste klimaat, dan volgt de ontwikkeling vanzelf. Dat geldt voor planten, maar ook voor mensen. Dáár zit voor mij de essentie van goed ondernemerschap.”

Die filosofie herkende Hugo in een interview met Matthijs Bierman, oud-managing director van Triodos Bank en inmiddels mediator en trainer bij het ADR Instituut. “Hij raakte bij mij een snaar. Zijn verhaal ging over het zoeken naar verbinding, niet redeneren vanuit standpunten maar over het écht willen begrijpen van de ander. Het was een interview waarbij ik dacht: dit gaat ook over mij.”

Jarenlange interesse, nu verdieping

Voor Hugo was dit interview het moment waarop alles samenkwam. “Ik hield me al jarenlang bezig met bemiddeling en communicatie, onder andere via een korte mediationcursus en meerdere coachopleidingen. Toch had ik het idee dat een volwaardige mediationopleiding vooral bedoeld was voor juristen of mensen die dagelijks met conflicten werken. Maar juist in het bedrijfsleven kom je voortdurend spanningen en belangenverschillen tegen, alleen noemen we het dan vaak geen conflict. Het interview met Bierman, die zelf ook uit het bedrijfsleven komt, maakte ineens duidelijk hoe relevant dit vakgebied óók voor mij is. Daardoor viel voor mij alles op z’n plek.”
Hugo besloot zich aan te melden voor de Beroepsopleiding (Legal) Mediator bij het ADR Instituut en kort daarna ook voor de training Excellent Onderhandelen Verdieping. “Als ik zie wat het mij gebracht heeft, dan gun ik dat echt iedere ondernemer.”

“Door goed te luisteren en mijn oordeel opzij te zetten, worden gesprekken beter. En daar vaart iedereen bij.”

Inzicht in de kracht van belangen en verbinding

Tijdens de opleiding werd het voor Hugo duidelijk hoeveel impact het heeft als je anders naar een gesprek leert kijken. “Ik was gewend over standpunten te onderhandelen, vaak tegenover iemand. Nu richt ik me juist op de onderliggende belangen en probeer ik in verbinding te blijven met de ander. Niet tegenover elkaar, maar naast elkaar. Dat vraagt om luisteren en oprechte nieuwsgierigheid. Nu draai ik, soms letterlijk, mijn stoel. We zitten naast elkaar en kijken sámen naar de verschillen. Dat is wezenlijk anders. En dat voelt de ander ook.”

Minder oordeel, meer rust

Als ondernemer merkte Hugo dat conflicten hem soms meer raakten dan hem lief was. “Ik kon echt blokkeren, zeker als ik het gevoel had dat iemand puur uit egoïsme handelde. Dat vond ik moeilijk te verdragen.”Tijdens de opleiding ontdekte hij dat ook dat gedrag vaak voortkomt uit legitieme belangen. “Die mensen hebben óók iets nodig, al laten ze dat op een andere manier zien. Door daarnaar te vragen, verdwijnt mijn oordeel. Dat werkt bevrijdend.”

De opleiding gaf hem handvatten om ook in lastige gesprekken rustig te blijven. “In het zakenleven gaat het vaak hard. Het draait dan al snel om: ‘wat vind ik’ en ‘als ik er maar beter van word’. Ik wilde daar al nooit in mee, en heb nu geleerd hoe ik dat nog beter kan doen. Door goed te luisteren, vragen te stellen en mijn eigen oordeel opzij te zetten, wordt het gesprek beter. En daar vaart iedereen wel bij.”

Investering in je bedrijf én jezelf

Hoewel de opleiding intensief was, zag Hugo dat niet als bezwaar. “Juist doordat je er een aantal maanden mee bezig bent, wordt het echt onderdeel van jezelf. Alleen snappen is niet genoeg, je moet het ook voelen. De combinatie van theorie, praktijk en persoonlijke reflectie vond ik heel waardevol.”

Volgens Hugo zou de opleiding verplichte kost mogen zijn voor ondernemers. Niet alleen voor het contact met klanten of partners, maar juist ook intern. “Zoveel bedrijven hebben moeite om mensen vast te houden. Maar mensen willen werken voor iemand die hen ziet en begrijpt. Mediationvaardigheden maken je als ondernemer menselijker én effectiever. Je bouwt een sterkere organisatie, simpelweg omdat je mensen op de juiste manier aanspreekt.”

“Je hoeft geen mediator te worden,” vervolgt Hugo. “Maar leren hoe je voorkomt dat kleine dingen escaleren, hoe je mensen aan tafel houdt en echt met elkaar in gesprek gaat, dat is zó waardevol. Voor jezelf, voor je bedrijf en voor de mensen met wie je werkt.”

Een andere manier van ondernemen

Of hij ook de MfN-registratie gaat halen, weet Hugo nog niet. “Misschien. We hebben nog een terugkomdag, misschien hak ik dan de knoop door. Maar ik hoef geen eigen praktijk op te bouwen. Als ik in mijn rol als ondernemer, vrijwilliger of vader verschil kan maken in hoe we met conflicten omgaan, dan heeft de opleiding haar waarde ruimschoots bewezen.”

Tot die tijd blijft hij het gedachtegoed van mediation verspreiden, op zijn eigen manier. Door te luisteren. Door de vraag te stellen die nog niet gesteld is, maar wel gesteld móet worden. En door elke dag een klein beetje bij te dragen aan een menselijkere en eerlijkere wereld.

Wie:                                     Hugo Paans
Beroep:                               Ondernemer
Opleiding:                          Beroepsopleiding (Legal) Mediator & Excellent Onderhandelen
Wanneer:                           2024-2025
Waarom ADR:

+ Combinatie theorie, praktijk en persoonlijke reflectie
+ Trainers met praktijkervaring
+ Breed toepasbaar in werk en leven

Meer informatie: Beroepsopleiding (Legal) Mediator en Excellent Onderhandelen Verdieping

Interview: Alexandra Vuijk
Fotografie: Petri Bakker